Sint-Martinuskerk (Weert)

Geschiedenis

De Sint-Martinuskerk is de hoofdkerk of dekenale stadskerk van Weert. De kerk is in gebruik voor de rooms-katholieke eredienst en is gewijd aan Sint-Martinus. De Sint-Martinuskerk in Weert is, net als de Grote of Michaëlskerk in Zwolle, een zogenaamde hallenkerk. Het zijn de enige twee nog bestaande voorbeelden van dit bouwtype in laatgotische stijl in Nederland. Het gebouw behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg met name vanwege de uitzonderlijke kwaliteit van de gedetailleerde en kleurrijke gewelfschilderingen; één van de grootste aaneengesloten laatgotische gewelfschilderingen in Nederland.BouwgeschiedenisAl meldt een bron al in 1056 een kerk in Weert, de eerste bouwfase van het huidige gebouw wordt pas voltooid in 1456. Dan verrijst namelijk het nog bestaande koor in gotische stijl. Na de bouw van dit koor blijft de oude kerk in gebruik. Of de oude kerk in verbinding stond met het nieuwe deel is niet bekend. Het oude schip verdwijnt rond 1500 om plaats te maken voor het huidige driebeukige schip dat de vorm kreeg van een gotische hallenkerk. Deze wordt in 1512 opnieuw in gebruik genomen. Waarschijnlijk is na die wijding het gebouw nog afgewerkt. Met de bouw van de toren in Kempense gotiek wordt gestart in 1528. Eind zestiende eeuw komt de bouw tot stilstand, vermoedelijk door geldgebrek maar helemaal zeker is dat niet. Het is immers niet altijd gebrek aan geld wat de middeleeuwse bouwmeesters er toe brengt om bij het bereiken van een bepaalde hoogte de bouw te staken. Ook zij houden terdege rekening met de omgeving en met de proporties van het kerkgebouw waarvan de toren slechts een onderdeel vormt. Evenzeer als tegenwoordig geldt ook in de middeleeuwen dat een toren eerst en vooral een interessante en fraaie silhouetwerking dient te geven aan het stadsbeeld waarbij de hoogte nauwelijks een rol speelt.