Schuttersgilde st. Martinus Megchelen

Info

Schuttersgilde sint Martinus Megchelen is opgericht in 1936 en had als doelstelling het beschermen van het dorp.

Geschiedenis

De oude schutterscompagnie is door de omstandigheden van de maatschappelijke, staatkundige en politieke aard nogal eens aan veranderingen onderhevig geweest.. Hoewel aanvankelijk een overheidsinstelling met als taak ordebewaking in eigen regio verwaterde deze doelstelling, vooral na bijna een eeuw van orde en rust die Nederland in het binnen- en buitenland mocht beleven.
Dit had tot gevolg dat de oude Landstorm-compagnie geleidelijkaan als overheidsinstelling verdween en steeds meer het karakter van kermiscomité verkreeg en organisatorisch bestond uit een groep van gemiddeld zes zogenaamde officieren, waarvan twee man als vaandrigs funktioneerden. Met het verdwijnen van de verplichte burgerdiensten kende men ook geen ledenbinding meer, en zo gebeurde het dat wie (vrijwillig) medewerking bood ook welkom was.

Mede beïnvloed door de sterker wordende economische crisis tekende zich zo rond 1930 een verval af. Bij de dorpsbewoners begon tegen de gang van zaken bij de compagnie in stijgende mate weerstand te groeien en wel dusdanig, dat de officieren allengs begrepen dat er een herziening moest plaatsvinden. Het grootste bezwaar van de dorpsbewoners was dat zij geen enkele invloed kon uitoefenen op het doen en laten van de heren officieren. Dat de belangstelling voor het schutterswezen bij de dorpsbewoners nog sterk leefde bleek wel, toen in de zomer van 1935 in Arnhem een schutterslandjuweel werd gehouden, waaraan ook door de Compagnie uit Megchelen met zo'n 100 schutters werd deelgenomen.

Onder leiding van de reservekapitien bij de Infanterie, Dirk Bakker uit Gendringen Gendringen had men vooraf een grondige oefening in exercitie ondergaan en het resultaat was dan ook overweldigend gunstig. Dit gebeuren werd de aanleiding dat de officieren van de compagnie merkten dat het in Megchelen menens begon te worden en op 18 febr. 1936 werd een openbare vergadering belegd met als doelstelling de schutterscompagnie om te vormen tot een schuttersgilde, met contributie betalende leden en met een door de leden gekozen bestuur, officieren, vaandrigs en andere functionarissen.
Kapitein Theodoor Friesen van de Compagnie opende de vergadering, die door 95 belangstellenden was bezocht, waarna Bernard Venhoven als officier vertelde, dat het de bedoeling was om een voorlopig bestuur te kiezen dat tot taak zou krijgen een schuttersgilde in verenigingsverband voor te bereiden. Zodra dit bestuur is gekozen, aldus verklaarde Bernard Venhoven, zal de oude schutterscompagnie zich beschouwen als zijnde opgehouden hebbende te bestaan.
Op twee na verklaarden de officieren van de Compagnie zich niet bereid om in het op te richten schuttersgilde opnieuw een officiersfunctie te gaan vervullen. Bij de gehouden bestuursverkiezing werden Rudolf van Osch tot voorzitter en Alwies Tenbult, Bernard Venhoven, Jaap van Breukelen en Jan Koolenbrander tot leden van het voorlopig bestuur gekozen. Staande de vergadering gaven zich van de 95 aanwezigen 65 op als lid. Het officierenkorps van de Compagnie bestond uit de heren Theodoor Friesen, Theodoor Roes, Bernard Venhoven, Jozef ter Voert, Hendrik Hogenkamp en Hendrik Visser, die op twee na bedankten. Zij verklaarden daarmede de Compagnie voor opgeheven, en de bezittingen van de Compagnie werden aan de nieuwe schutterij in eigendom overgedragen. Besloten werd ook dat het nieuwe schuttersgilde, evenals de parochie, onder patronaat van St. Martinus zou worden gesteld. Nadat door het voorlopig bestuur de organisatorische voorbereidingen waren afgerond werd op 15 maart 1936 de definitieve oprichtingsvergadering gehouden die door 110 belangstellenden was bezocht, die zich allen als lid lieten inschrijven.
De contributie werd bepaald op f 3,00 voor gewone leden en f 1,50 voor niet-dansende leden. Bij de verkiezing van officieren deed zich onverwacht een complicatie voor, toen twee oud-officieren van de Compagnie het recht opeisten zonder meer in dezelfde functie hij het St.-Martinusgilde benoemd te worden. Dit werd evenwel geweigerd en men bepaalde, dat iedere functionaris door de leden gekozen moest worden. Rondom dit punt ontstond een meningsverschil dat zich ontwikkelde tot een ernstig probleem en dat aanleiding werd tot verstoring van de eenheid onder de dorpsbewoners. Zelfs had dit tot gevolg dat de oude compagnie zich heroprichtte, nu onder commando van Bernard Legeland, die voordien vele jaren als zeer deskundige commandant had gefunctioneerd.
De eigendommen van de Compagnie werden nu niet in eigendom aan het nieuwe schuttersgilde overgedragen. Pastoor Herman Stefanus Mölder probeerde tijdens en op 16 mei 1936 gehouden vergadering in het gerezen geschil te bemiddelen, hetgeen hem, ondanks de grote volgzaamheid van en zijn populariteit hij zijn parochianen, niet mocht gelukken. De gemoederen waren nog te sterk verhit. Wel werd Jan Duking, ook een zeer geacht en algemeen gewaardeerd persoon, tot nieuwe voorzitter gekozen.
Drie dagen later, op 19 mei 1936, werd opnieuw een vergadering belegd en werden de nieuwe officieren gekozen; en we tot Commandant Hendrik Massop, en verder Gerrit Hakvoort, Willem Heukshorst, Gerrit Bockting, en Theodoor Duking. Aan schilder Jan Koolenbrander werd opdracht gegeven om twee nieuwe schuttersvaandels te schilderen, terwijl Bart Snelting vergunning gaf om in zijn weide 't Goor de vogelscheer voor het vogelschieten te plaatsen.
In tegenwoordigheid van burgemeester Beaumont en de gemeentesecretaris B. Kabel werd op 2 juni 1936 een spoedeisende vergadering gehouden, waarop ook 112 leden van het St. Martinusgilde aanwezig waren.
Het doel van deze vergadering was om alsnog te trachten de twee partijen in het schuttersgeschil tot een eenheid te brengen. Maar omdat beide partijen voet bij stuk hielden had ook deze vergadering geen ander resultaat dan dat burgemeester Beaumont op 3 juni 1936 het besluit nam dat de Compagnie op maandag de kermis en het St. Martinusgilde op dinsdag de kermis mocht organiseren, met de daaraan verbonden schuttersoptocht, vogelschieten en volksvermakelijkheden.
Gedurende deze kermis bleek de aanhang van de Compagnie betrekkelijk klein, terwijl die van St. Martinusgilde drie kwart van de dorpsbevolking omvatte. In de navolgende maanden werd druk gewerkt aan de verdere uitbouw van het St. Martinusgilde. Bernhard te Wiel vervaardigde een 100-tal houten geweren. Hendrik Nieuwenhuis maakte een paar dieptetrommen. Anderen maakten en beschilderden de vogelscheer en vogelschacht. De leden zorgden persoonlijk voor uniformkleding, zijnde in eerste instantie een witte broek, plus zwarte hoed met hanenveer en een gewone colbertjas. Maar vooral aan de geoefendheid van de schutters werd veel aandacht besteed, waaraan de leden spontaan hun medewerking gaven.

In de huidige opstelling is het tamboerkorps dat aangevuld is met een 15-tal vaandels omvattend vendelkorps, dat aan het geheel een imposante indruk geeft. De hoofdtaken van et Schutersgilde zijn tegenwoordig het organiseren van de kermis en het ondersteunen van de Megchelse gemeenschap met alle evenementen en gebeurtenissen.