Poldermolen De Jonge Held

Info

De Jonge Held is een poldermolen gebouwd in 1829, dat op windkracht polder De Jonge Held bemaalde.
Eind jaren '80 verloor de molen zijn functie door komst van een elektrisch gemaal en sindsdien wordt er op vrijwillige basis gedraaid/gemalen.

Geschiedenis

Geschiedenis poldermolen “De Jonge Held”

In 1794 bestonden er plannen tot verbeteren van de polders van Leegkerk, Dorkwerd,
’t Wester Stads Hamrik en Hoogkerk.
Men kwam tot conclusie dat het neer zetten van twee poldermolens de oplossing kon bieden.
Het plan werd maar gedeeltelijk uitgevoerd, er werd één molen opgericht, genaamd De Groote Molen (De Oude Held). Hier bleef het eerst bij, tot ontevredenheid van de ingelanden van Leegkerk en Dorkwerd. Het gebied bleef te nat.

In 1828 werden er alsnog plannen gemaakt voor de bouw van een tweede molen.
De Oude Held zou de polders van Hoogkerk, ’t Wester stads Hamrik gaan bemalen, de nieuwe molen de polders van Leegkerk en Dorkwerd.

Op 27 maart 1829 werden de handtekeningen gezet en was de weg vrij voor de bouw van De Jonge Held. Dit werd door Molenmaker Bos uit Bedum gedaan voor ƒ 4.695,-.
Waterstaatkundig gezien was niet alles perfect geregeld. In 1831 moest een nog geen twee jaar oude tochtsloot worden verlegd. Lager gelegen gronden liepen door de verkeerde ligging regelmatig blank!

In 1899 werd na het opknappen van het muldershuis ook kleine restauraties verricht aan de molen, o.a. het herstellen van een achtkantstijl welk erg slecht bleek te zijn. Molenmaker Hazenberg kreeg de opdracht om een nieuw stuk in te lassen waarna de molen weer een tijd vooruit kon.

In 1914 werd uit de keuze tot een grote verbouwing of totale nieuwbouw een nieuwe molenaarshuis gebouwd, nadat de oude door de eisen van de nieuwe woningwet onbewoonbaar werd verklaard.
Tot de dag van vandaag staat het huis er nog.

Aan de molen zelf is door de jaren ook genoeg gerestaureerd.
In 1928 kwam er een tegenvaller, men moest de kap geheel vernieuwen.
Ondanks de opkomende elektriciteit bleef men de molen trouw en er werd nog steeds in de molen geïnvesteerd.
Op 7 mei 1937 besloot men om het zelfzwichting systeem aan te brengen.
Molenmaker Hazenberg begrootte de kosten op ƒ 150,-.
In 1941 werd de schroef vervangen.
In 1947 werd een nieuwe binnenroede gestoken, afkomstig van de firma Gorter uit Hoogezand.
In 1955 herstelde molenmaker Chris Bremer de molen voor ƒ 6.406,-. Hij stak daarbij een nieuwe buitenroede. “De Hollandsche molen” gaf toen der tijd 25% subsidie op de begroting, de provincie 10% en de gemeente Hoogkerk ƒ 400,-.
In 1963 werd de vijzel hersteld.
Rond 1970 is er een nieuwe binnenroede gestoken. En in 1971/1972 kwamen er weer een aantal grote restauraties aan de molen.
De restauratie van 1972 is het gevolg van de novemberstorm, waarbij de zelfzwichting van een roede is afgeblazen. Vermoedelijk zijn ook de van Bussel stroomlijnen neuzen aangebracht bij deze restauratie.

Na jaren van trouwe dienst is er eind jaren 80 een eind gekomen aan het malen op de wind.
Naast de molen is een elektrisch gemaal geplaatst welk de taak van de molen op zich neemt.

In 1997 is er opnieuw een grote restauratie uitgevoerd aan de molen.
De kap onderging een grote restauratie en moest opnieuw geheel worden vernieuwd.
Ook de kuip, neutenring en boventafelement werden vernieuwd.
Sinds de restauratie in 1928 was de kap betimmerd en afgedekt met asfalt, wat weer terug werd gebracht naar riet. Ook de buitenroede werd opnieuw vervangen.
Totale kosten kwamen op ƒ 260.000,-.
De officiële ingebruikstelling vond plaats op 30 mei 1997

In 2004 is een nieuwe vijzel geplaatst en sindsdien kan de molen weer malen.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Molenaars van De Jonge Held.
Verleden tot Heden.

*
(1) 1829 tot 1848† (19 jaar)
Freerk M. Dijkstra (molenaar + bewoner muldershuis tot overlijden)

(2) 1848 tot 1850 (2 jaar)
Nabestaanden Freerk M. Dijkstra (molenaar + bewoner muldershuis)

(3) 1850 tot 1860 (10 jaar)
Barteld H. Tiemens (molenaar + bewoner muldershuis)

(4) 1860 tot 1870 (10 jaar)
J. Mulder (molenaar + bewoner muldershuis)

(5) 1870 tot 1888 (18 jaar)
W.J. Lubbers (molenaar + bewoner muldershuis)

(6) 1888 tot 1891† (3 jaar)
Seekema (molenaar + bewoner muldershuis tot overlijden)

(7) 1891 tot 1899 (8 jaar)
Slachter (molenaar + bewoner muldershuis) - (kreeg ontslag in 1899)

(8) 1899 tot 1922 (23 jaar)
Coert Grutter (molenaar + bewoner muldershuis)

(9) 1922 Tot 1958 (36 jaar)
Houtman (molenaar + bewoner muldershuis)

(10) 1 Mei 1958 Tot 1974 (16 jaar)
Martinus Zijlema (molenaar + bewoner muldershuis)

(11) 1974 tot 1997† (23 jaar)
Piet van der Veen (laatste beroepsmolenaar + bewoner muldershuis tot
overlijden)

(12) 1997 tot 2011 (14 jaar)
Hilbrand Hut (1e vrijwillig molenaar)

(13) 2003 tot 2011 (8 jaar)
Hans Vink (2e vrijwillig molenaar + bewoner muldershuis)

(14) 2 Mei 2011 tot heden
Jeffrey Cusiël (vrijwillig molenaar + bewoner muldershuis sinds 1-10-11)

-------------------------------------------------------------------------------------------------