Park Rusthoff

Info

Aan de thans drukke winkelstraat, die ooit deel uitmaakte van de oude straatweg tussen Haarlem en Leiden, werd vroeger een aantal voorname huizen gebouwd. Huize Rusthoff, dat in het centrum van het dorp lag, werd in 1924 door de Gemeente afgebroken. (zie:

Geschiedenis

Ooit strekte het gebied van de familie Charbon zich uit van even vóór de Kagerplassen tot aan de grens van Voorhout achter het huidige Gemeentekantoor. Aan de voorkant (achterkant?) van de buitenplaats in de breedte van de Kerklaan tot aan een sloot naast de Menneweg. Aan de achterkant (?) van de Charbonlaan tot aan de zijkant van het voormalig St. Annaklooster.

De heer Jean Adam Charbon kocht in 1791 de buitenplaats Rusthoff met een park en aanpalende gronden. Van wie, voor welk bedrag en hoeveel ha. kunnen we helaas niet achterhalen. Waarschijnlijk kocht hij er in de loop der jaren aangrenzende landerijen bij tot totaal 27 ha.

Omstreeks 1800 werd het park Rusthoff aangelegd naar vermoedelijk ontwerp van Zocher. Het straalde dezelfde Engelse landschapsstijl uit als bijvoorbeeld het Vondelpark en als zo vele parken uit die tijd. Aan de overkant werd de Buitenbeek gegraven en ontstond een klein schiereiland waar later een muziektent heeft gestaan. Het is de moeite waard om één van de laarzenpaden achter kasteel Keukenhof te lopen, om enig idee te krijgen hoe Sassenheim en Park Rusthoff er vroeger hebben uitgezien. Een landschap met lage bosschages, weiland, bollenvelden en afgewisseld door moerasgebeid.

In 1871 verwierf de gemeente van de familie Charbon een stuk grond ter grootte van 1700 m2 om er het toenmalige Gemeentehuis te bouwen op de plek waar nu herenmodehuis Melman is gevestigd. De Gemeente kocht op 10 december 1917 het landhuis, andere opstallen en gronden voor ƒ140.000,-. In 1924 werd het landhuis afgebroken en ontstond de hoofdingang van het park op dezelfde plek als waar deze nú is. In de loop der jaren werd het hele gebied vanaf de Parklaan (vroeger Beukenlaan) ontwikkeld en volgebouwd tot aan de ijsbaan. Uiteindelijk resteerde er 6 ha.

Alvorens het huidige Gemeentehuis (nu Gemeentekantoor) te bouwen werd de gedachte geopperd om hiervoor een deel van het park op te offeren. Is gelukkig nooit doorgegaan. Toen na renovatie van de Hoofdstraat een aantal parkeerplaatsen kwam te vervallen, zocht men naar compensatie in de J.P. Goeverneurlaan. Aldus werd een plan gelanceerd om opnieuw een deel van het park te gebruiken voor zogenoemde insteekhavens. Gelukkig kwamen er enkele burgers in opstand en richtten de Stichting Behoud Park Rusthoff op. De politiek zwichtte en er werd een alternatief plan ontworpen zonder maar één meter van het park af te nemen.

Van ideaal naar werkelijkheid

Ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan zocht de Rotary Club Sassenheim om haar jubileum in 1999 luister bij de zetten naar een plaatselijk project. Gezien een aantal leden met “groene” vingers en belangstelling voor de natuur was dit project gauw gevonden. Veel leden schreven in voor een aantal uren en we zouden zelf aan het werk gaan. Er werd een bevriend landschapsarchitect bereid gevonden ons te ondersteunen. Bij het zien van het vervallen park begon hij luid te lachten. Uiteindelijk mondde het initiatief uit in de aanbieding van een masterplan, gemaakt door Bosch en Slabbers, dat voorzag in een totale revitalisatie met herstel van het oorspronkelijk ontwerp naar cultuurhistorische waard. Vanaf de start stond ons voor ogen om zelf invloed uit te oefenen op de uitvoering. Na veel discussie over de bevoegdheden van gemeente, projectleiding en de inmiddels opgerichte begeleidingscommissie, kon het werk beginnen. De gemeenteraad nam in 2001 het gemaakte uitvoeringsplan over en voteerde de benodigde gelden. Er werd ook een sponsorcommissie opgericht en totaal werd 1,4 miljoen euro geïnvesteerd. In 2002 en 2003 vond de uitvoering plaats en op 8 mei 2004 de officiële opening van het gerevitaliseerde park inclusief een hekwerk-omheining en nieuwe toegangspoort. De sponsorcommissie was inmiddels omgevormd tot de Stichting Vrienden en de begeleidingscommissie tot Stichting Beheer Park Rusthoff. Onder leiding van Frans Plevier en later Ria van Dijk kon het echte werk beginnen. Er werd een dagelijks en een algemeen bestuur geformeerd. De verschillende discipline werden in portefeuilles verdeeld en voor ieder onderdeel werd een man/vrouw gezocht naar geschiktheid en bekwaamheid. Zo ontstonden de volgende portefeuilles: groenbeheer, schooltuinen, heemtuin, kinderboerderij, onderhoud, veiligheid en evenementen. Sinds kort aangevuld met de portefeuille paviljoen. Elke portefeuille houder met een eigen budget en jaarlijkse toetsing. Bij elkaar inclusief de parkklussers bijna 100 man/vrouw. Inmiddels is het dagelijks bestuur verjongd en is het contract met de Gemeente Teylingen verlengd tot 10 januari 2013.

Een unieke situatie. Aan de jaarlijkse toelage van de Gemeente ligt een beheersrapport van de Grontmij ten grondslag. Middels de zelfwerkzaamheid van vele parkklussers kunnen we veel in eigen beheer realiseren. Uiteraard wordt het grote werk op inschrijving uitbesteed. Ook de beheers- en boekhoudkundige werkzaamheden worden op basis van vrijwilligersbeleid uitgevoerd of gesponsord.

Het hing en hangt in de lucht. Indertijd konden we meeliften met de leden van Stichting Behoud Park Rusthoff en ook voelen we ons gesterkt door vele Sassenheimers, die ons een warm hart toedragen. Het historisch besef klinkt door in de gebouwen, flora en fauna. Dat dit initiatief landelijke bekendheid geniet, merkten we bij de nominatie van de AD-natuurprijs. Wij kwamen in aanmerking voor de Lezersprijs. Dat wil zeggen: wij vergaarden de meeste stemmen (20%). Een bewijs des te meer dat ons park leeft onder de gehele bevolking. Aan u en ons de taak om Park Rusthoff te behouden en te onderhouden tot in lengte van jaren.

Park Rusthoff, besloten in ons hart.