Kortrijkse Molen

Info

De Kortrijkse molen is een wipmolen die gebouwd is omstreeks 1675.

Geschiedenis

De huidige molen is zeer waarschijnlijk gebouwd rond 1675, als vervanger van een molen (mogelijk uit 1535) die in het “rampjaar” 1672 door Franse troepen werd vernield. Lang is 1696 aangehouden als bouwjaar, vooral doordat op twee kokerplanken met verf grof dit jaartal is geschilderd. In de afgelopen jaren is echter door Jan den Besten vrij overtuigend aangetoond dat dit waarschijnlijk komt door een onjuiste interpretatie van de acte waarbij de waterschappen van Kortrijk en van Gieltjesdorp in 1691 werden samengevoegd. Tevens is door jaarringenonderzoek van het hout in de molen vastgesteld dat dit in de jaren 1668 tot 1670 is gekapt. Omdat door de Fransen zeker een aantal andere molens in de buurt zijn vernield, gaan we er nu van uit dat de voorganger van de huidige molen ook dat lot heeft getroffen.
In 1899 werden bovenhuis en kokerbalken vernieuwd, een paar jaar later volgden de waterlopen en de krimp (1904). Tot 1925 bewoonde de molenaar de kleine woning in de toren, daarna werd naast de molen een woning gebouwd. Als gevolg hiervan is de woning in de toren nog grotendeels origineel.
Opmerkelijk is verder nog het zeer oude bovenwiel met 8 smalle plooistukken.

De molen bemaalde tot februari 1951 de polder Kortrijk en Gieltjesdorp en was bezit van het gelijknamige waterschap. Gerrit Boele was de laatste molenaar. In genoemd jaar werd de molen, vanwege de aanleg van de autosnelweg A2, bezit van Rijkswaterstaat. Als gevolg van alle werkzaamheden raakte de molen zijn watertoevoer en daarmee zijn functie kwijt.
Langdurige stilstand volgde: tussen 1951 en 1982 heeft de molen niet meer gedraaid.
In 1978 werd de Stichting De Utrechtse Molens eigenaar van de toen al behoorlijk vervallen molen. In 1982 volgde een grote herstelbeurt, waarbij ondermeer het wiekenkruis en het stormbint werden vernieuwd.
Maalvaardig werd de molen pas jaren later. In oktober 1991 kon een met buizen geconstrueerd rondmaalcircuit in gebruik worden genomen.
Vanwege de sterk verslechterde biotoop is regelmatig sprake geweest van verplaatsing van de molen, ondermeer naar de Haarrijnseplas tussen Vleuten en Haarzuilens. De gemeente Breukelen wilde de molen echter ter plekke behouden. Ondermeer vanwege het huidige beleid van de RCE is verplaatsing op dit moment geen optie meer.

Inmiddels is de windvang op de huidige locatie aanzienlijk verbeterd door het kappen van de meeste bomen in de omgeving van de molen. Ook werd de toegangspoort naar het Chinese restaurant vlak naast de molen gesloopt, evenals de zoutloods en de bouwketen van Rijkswaterstaat. De windvang is nu uit vrijwel alle richtingen redelijk tot goed.