De Schoolmeester

Geschiedenis

De Schoolmeester te Westzaan is de laatste papiermolen ter wereld die op windkracht functioneert. De molen staat aan de doodlopende oude Guisweg en aan de Gouw en is zichtbaar vanaf Rijksweg 8.De molen werd oorspronkelijk in 1692 gebouwd en is tegenwoordig nog dagelijks in gebruik. Er wordt op ambachtelijke wijze Zaansch Bord, een papiersoort, vervaardigd. De eigenaar is sinds 1976 de Vereniging De Zaansche Molen. De molen is als zeskant opgetrokken, een zeldzaamheid, slechts zeven andere molens in Nederland hebben ook een zeskante constructie.GeschiedenisDe Schoolmeester is sinds de bouw in 1692 voortdurend in bedrijf geweest voor papierproductie.In 1852 kwam De Schoolmeester in bezit van Gerbrand de Jong. In 1871 kwam hij in het bezit van zijn twee zoons, die de firmanaam Gebroeders de Jong gebruikten. Deze firmanaam bleef sindsdien in gebruik. In 1877 werd de molen gemoderniseerd: de schepkuipen werden vervangen door een langzeefmachine. Voor de aandrijving van deze machine werd een stoommachine geïnstalleerd. Deze is in in 1948 vervangen door een Ford benzinemotor, die tot 1964 dienstdeed. Van 1964 tot 1979 werd de machine aangedreven door een Bernard dieselmotor; sindsdien draait hij op een elektromotor.Op 28 augustus 1957 is De Schoolmeester door de Vereniging van Nederlandsche Papierfabrikanten aangekocht van de N.V. Papier- en Papierwarenindustrie Gebr. de Jong. Het bedrijf huurde vanaf die dag de molen van de vereniging. In 1976 is de molen overgedragen aan de Vereniging De Zaansche Molen.