De Houw

Geschiedenis

De Houw is een buurtje in de gemeente De Marne in de provincie Groningen. Het ligt halverwege Ulrum en Leens, ten zuiden van de N361 (waar vroeger de Marnelijn liep). De Houw ligt op een oude kwelderwal die zich in de vroege Middeleeuwen heeft gevormd. Vanaf de 9e eeuw werden er op de kwelderwal wierden opgeworpen. Twee daarvan liggen bij De Houw; de bewoonde Grote Houw aan noord- en zuidoostzijde van de weg en de nu onbewoonde Kleine Houw aan zuidwestzijde van de weg. In de nabijheid vinden we de Houwsterwierden en de boerderij Westerhouw. Bij De Houw werd in 1839 een oude schandpaal als grenspaal tussen beide gemeenten geplaatst.Naam en geschiedenisDe oudste vermeldingen van De Houw zijn De Houa en in Hova. De naam komt mogelijk van het Oudfries howa, dat 'hoeve' of 'aandeel in een hoeve' betekent; hoeve staat daarbij voor een gemeenschappelijk veld. Dat zou erop kunnen wijzen dat het om het buitengebied van een ander dorp ging. Een andere verklaring suggereert dat houw hetzelfde betekent als 'valge' of als 'hofstede'.De wierdedorpen De Houw en Tuins vormden samen het kerspel Leens. Op de grens van beide dorpen werd in de 9e eeuw een nieuwe kerk gebouwd, die het centrum werd van de proosdij De Marne. Het grondgebied van van deze parochie strekte zich uit vanaf de waddenkust tot de oevers van het latere Reitdiep. Vliedorp en Hornhuizen waren hoogstwaarschijnlijk dochternederzettingen.