Czaar Peterhuisje

Geschiedenis

Het Czaar Peterhuisje in de Russische buurt van Zaandam is een van de oudste houten huisjes van Nederland. Het werd in 1632 als arbeidershuisje gebouwd van oud scheepshout. In dit huisje logeerde de Russische tsaar Peter de Grote toen hij in 1697 het vak van scheepstimmerman kwam leren. Het Czaar Peterhuisje is onderdeel van het Zaans Museum. Het huisje herbergt een kleine historische expositie.GeschiedenisEr zijn talloze mensen die met het monument zijn verbonden. Het borstbeeld van koningin Anna Paulowna illustreert de familieband tussen de Romanovs en het Nederlandse vorstenhuis. Het Czaar Peterhuisje is geruime tijd ‘familiebezit’ geweest. Koning Willem I kocht het huisje in 1818 als kraamcadeautje voor zijn Russische schoondochter, Anna Pavlovna, de zuster van tsaar Alexander I en afstammelinge van Peter de Grote.Het Czaar Peterhuisje is een van de oudste voorbeelden van Nederlandse houtbouw. Zonder de hoge connecties zou het de tand des tijd nooit hebben doorstaan. De Zaanse herbergier Bulsing redde het huisje eind 18e eeuw van de sloop.De eerste overkapping in 1823 was een stenen overkapping met open bogen, betaald door koningin Anna Pavlona. Na haar dood liet haar zoon prins Hendrik het houten huisje overkappen om het te beschermen tegen de weergoden. Tsaar Alexander III liet het in 1890 stutten en op een stenen fundering plaatsen.De laatste Russische tsaar, Nicolaas II, liet in 1895 de bekende Amsterdamse architecten vader en zoon Salm een nieuwe stenen overkapping ontwerpen. De architectuur van de Russisch-orthodoxe kerken diende daarbij als voorbeeld. De stenen Russische keizerskronen op de gevel en naast de hekken benadrukken het vorstelijke verleden. Het bijzondere ontwerp van Salm werd in 2001 tot Rijksmonument verklaard, zodat hier nu op één plek twee monumenten staan.