Chanah - Vereniging Chaweriem Noord-Holland

Info

Vereniging Chaweriem Noord-Holland (Chanah)

Geschiedenis

De eerste joden vestigden zich in Alkmaar rond 1613. Alkmaar was een van de eerste plaatsen in Holland waar joden zich vrij konden vestigen en in vrijheid hun religie konden praktiseren. Alkmaar heeft een unieke band met de joodse gemeenschap.



Geschiedenis van de synagoge
In 1744 vindt de eerste sjoeldienst plaats in Alkmaar. De dienst wordt gehouden in een woonhuis aan de paternosterstraat "voorbij 't Hoge Huis".
Daarna vinden er nog sjoeldiensten plaats in vijf andere woonhuizen in Alkmaar.

In 1792 bestaat de joodse gemeente uit 17 gezinnen en men besluit nu een huis in te richten als synagoge aan de zuidzijde van de laat, nabij de bloemstraat.

De joodse gemeente kocht dit huis en sprak af met de 17 gezinnen dat men gezamenlijk ƒ 4,- per week moest opbrengen zodat de schuld kon worden afbetaald. Evengoed was dit een zeer zware belasting voor de 17 gezinnen.
In 1811 woonden er in Alkmaar 81 joodse gezinnen.



Aankoop Synagoge Hofstraat
Rabbijn de Wolff
In 1808 kocht men het pand in de hofstraat en verkocht het toch wel in slechte staat zijnde gebouw aan de bloemstraat.

Het pand in de hofstraat werd ingericht als synagoge, geleidelijk breidde de gemeente zich uit en in 1826 werd er een nieuwe voorgevel aangebracht, de synagogeruimte werd verbreed door middel van een

tongewelf en een galerij voor vrouwen.

Het gebouw kreeg toen het uiterlijk die het nu nog steeds heeft.
Op de bovenlijst van de voorgevel stond in het hebreeuws de tekst van de profeet Haggai:

"De heerlijkheid van dit laatste huis zal groter worden dan van het eerste..."



Gebouw
Rabbijnenhuisje
Voor Noord Holland en de plaats Alkmaar is dit gebouw uniek, het gebouw bestaat uit een synagoge ruimte, een cheider (school voor joodse kinderen waar joodse lessen gegeven worden), een rabbijnenhuisje en een mikwe (ritueel bad).
Tot vijf maart 1942 zijn hier sjoeldiensten gehouden door Rabbi de Wolff. Daarna was het definitief afgelopen. De joden werden gedeporteerd en vermoord, de synagoge werd leeg geroofd.

Het gebouw heeft 10 jaar leeggestaan, 15 november 1952 werd de synagoge verkocht door het N.I.K aan de Unie van Baptisten Gemeenten. En vanaf dat moment tot eind 2009 is het baptistengemeente. Toen kocht de SAS samen met de woningstichting van Alckmaer het gebouw terug. Sedert 15 december 2011 is het gebouw weer als sjoel in gebruik. Naast de sjoel is er een aparte multifunctionele ruimte gemaakt voor allerlei activiteiten. Het rabbijnenhuisje en het schooltje zijn inmiddels omgevormd tot woonhuis en worden verhuurd aan particulieren. Het mikwe is nog steeds te bezichtigen achter de sjoel.