Boxmeer (plaats)

Geschiedenis

Boxmeer is de hoofdplaats van de Noord-Brabantse gemeente Boxmeer. Het ligt hemelsbreed 23 kilometer ten zuiden van Nijmegen en 14 kilometer ten noorden van Venray. Op 31 december 2016 telde Boxmeer 12.201 inwoners.EtymologieOorspronkelijk heette het dorp Mere. In de tweede helft van de 13e eeuw werd dit te leen gegeven aan Jan Boc de Mere. De naam van deze heer werd aan die van het dorp verbonden: Boc's Mere werd Boxmeer.GeschiedenisRond Boxmeer zijn uit de Romeinse tijd sporen van bewoning bekend; de Romeinse heerweg Nijmegen-Maastricht liep door Boxmeer, over de huidige Heerstraat en 't Zand. Uit stukken is bekend dat in de tweede helft van de 13e eeuw de (dan nog) graaf van Gelre het dorp Mere in leen gaf aan een zekere Jan Boc de Mere; deze woonde op het dan al bestaande kasteel.Langzaam maakte Boxmeer zich los van de invloed van het Land van Cuijk en Gelre, terwijl het ook onafhankelijk van het hertogdom Brabant wist te blijven: Boxmeer werd een vrije heerlijkheid. Dat bleef het ook toen het omliggende Land van Cuijk in Staatse handen viel; Boxmeer werd een enclave waar de katholieke godsdienst vrij uitgeoefend mocht worden. Dit betekende ook het behoud van de jaarlijkse Heilige-Bloedprocessie, Boxmeerse Vaart, een bedevaartsprocessie die sinds begin 15e eeuw gehouden wordt. De parochie werd bestuurd door de plaatselijke Carmelieten, wat ook nu nog het geval is.